İkili ilişkilerde duygusal manipülasyon örnekleri maalesef günümüz şartlarında sık gözlemlenen bir durumdur. Öyle ki ilişki tarafları manipülasyon içerisinde olduğunu fark ederek buna bağlı olarak terapi desteği bile alabilmektedir. Ancak bireyler ilişki içerisindeyken maalesef ikili ilişkilerde duygusal manipülasyon örneklerini doğrudan görememektedir.
Diğer taraftan ikili ilişkilerde duygusal manipülasyon örnekleri sadece aşk ilişkisinde geçerli değildir. Çünkü manipülatif davranışlar anne, baba ya da kardeş tarafından da gerçekleşebilmektedir. Bundan dolayı kişilerin yaşam içerisindeki tüm ilişkilerine dikkat ederek gözlem yapması gerekir.
İkili İlişkilerde Duygusal Manipülasyon Nedir?
İlişkilerde duygusal manipülasyon, bir tarafın diğer tarafa karşı üstünlük kurmak istemesi ya da istediklerini yaptırabilmesi için sergilediği davranışlardır. Manipülatif olan kişi genellikle narsist davranış örnekleri de gösterir. Bu yönüyle psikolojisi bozuk insan davranışları yaygın olarak görülür.
Manipülatif davranışlar ikili ilişkilerde farklı şekillerde gözlemlenebilmektedir. Burada bireyin içerisinde yer aldığı ilişkideki konumu önemlidir. Örneğin bir annenin çocuğuna karşı manipülatif davranış örnekleri ile aşkta manipülatif davranışlar değişik şekilde ortaya çıkacaktır. Fakat her iki durumda da bireyin elde etmek istediği amaç benzerlik gösterir. Üstünlük kurmak ya da bir kâr, çıkar elde etmek önemlidir.
Cinsel Manipülasyon Nedir?
Her ne kadar ikili ilişkilerde duygusal manipülasyon örnekleri belirli davranışlarla öne çıksa da cinsel manipülasyon gözden kaçan bir durumdur. Cinsel manipülasyon kişilerin cinsel çıkarlarını öne çıkarmak ya da elde etmek amacıyla gözlemlenmektedir. Cinsel manipülasyon örnekleri diğer türlerine bağlı olarak değişecektir. Genel itibarıyla cinsel manipülasyon örnekleri şu şekildedir:
- ‘Ben başkalarıyla birliktelik kursam da seninle aldığım zevki almıyorum. Bu yüzden seninle ilişki yaşamak istiyorum.’
- ‘Ne yani? Sen benimle ilişkiye girmiyorsan o zaman başka birisiyle birlikte olmam senin için sorun değil demektir?’
- ‘Cinsel ilişkiye girdiğim kızlar beni daha çok seviyor. O zaman sen beni yeterince sevmiyorsun?’
- ‘Zaten duygusal bir ilişki içerisindeyiz. Seni sevmesem senden böyle bir beklentim olmazdı.’
Duygusal Manipülasyon Teknikleri Nelerdir?
Duygusal manipülasyon teknikleri belirli şekillerde gerçekleşip ortak özelliklere göre ayrışmaktadır. Genel itibarıyla bu teknikleri manipülatif olan kişi farkında olmadan kullanır. Çünkü manipülasyon teknikleri öğrenilerek uygulanmaktan ziyade doğuştan gelen özelliklerle öne çıkmaktadır.
Teknikler | Açıklaması |
Yalnızlaştırma Politikası | Yalnızlaştırma politikası narsist insan özellikleri arasında da öne çıkmaktadır. Kişi ilişkide olduğu bireyi en çok kendi düşünüyormuş gibi gösterip arkadaş, aile çevresinden uzaklaştırmaktadır. |
Üstünlük Göstergesi | Üstünlük göstergesi farklı davranışlarla öne çıksa da ‘Ben daha iyisini biliyorum’, ‘Bu konuda benden daha iyi olamazsın’ şeklinde öne çıkacaktır. |
Düşünüyormuş gibi Yapma | Çok fazla düşünüyormuş gibi görünüp arka planda olumsuz duygularla hareket etmektir. Özellikle manipülatif anne ve babalarda bu teknik çok sık karşılanır. |
Kimler Manipülasyon Teknikleri Kullanır?
İkili ilişkilerde duygusal manipülasyon örnekleri farklı bireyler tarafından ortaya çıkarılabilmektedir. Özellikle manipülatif davranış gösterebilecek kişiler şu şekilde özetlenebilir:
A – Manipülatif Anne ve Baba
Türk aile yapısında en çok görülen durumlardan birisi manipülatif aile davranışlarıdır. Manipülatif baba ya da anneler çocuklarına bunu çok sık yaşatmaktadır. Aile içerisinde davranışları belirlemek ya da bir düzen oluşturmaktan ziyade kişiler çıkarları uğruna bu davranışı gösterir. Örneğin bir anne, oğlunu kendine bağımlı hale getirmek için yapabilir ya da bir baba kızının ilişki yaşamasına engel olmak adına uygulayabilir.
B – Manipülatif Eş ya da Sevgili
En sık ikili ilişkilerde duygusal manipülasyon örnekleri aşkta yaşanmaktadır. Evlilik ya da sevgililik durumunda yaşanılan bu durum kişiler tarafından hemen fark edilmez. Gaslighting olarak adlandırılan bu manipülatif duruma maruz kalan kişi ilişki bitimine doğru olayların farkına varır.
C – Manipülatif Patron
Patronlar tarafından manipülatif davranışlar gözlemlenen bir durumdur. İş hayatında üstünlük taslamak ya da bireyin sorumluluğunda olmasa da işlerin yürümesi adına gözlemlenmektedir. Çalışanlar ‘yetersiz’ olarak hissederek duruma boyun eğmektedir.
D – Manipülatif Arkadaş
Arkadaşlık ilişkilerinde manipülatif davranışlar gözlemlenebilecek bir durumdur. Manipülatif arkadaş, karşısında yer alan arkadaşını ezerek hareket eder. Açık açık yapmaktansa gizli gizli yaparak bunu yaşatmaktadır.
İkili İlişkilerde Duygusal Manipülasyon Örnekleri Nelerdir?
Gözlem yapmak ve farkında olabilmek için ikili ilişkilerde duygusal manipülasyon örnekleri görmek gerekir. Her ne kadar ilişkilerde gözlemlenen manipülasyon örnekleri değişiklik gösterse de ortak noktaları yakalayabilir buna göre hareket edebilirsiniz:
- ‘Bu davranışı benden bekliyor musun? Yoksa sen bana güvenmiyor musun?’ (Özellikle güven kırıcı bir davranışta bulunduktan sonra)
- ‘Sadakatimden emin değilsen bu ilişki son bulsun. Sen bana güvenmiyorken bu ilişkide nasıl bulunabilirim?’ (Halbuki güven kırıcı bir davranışta bulunmuştur)
- ‘Sen benim ne zaman yalan söylediğimi gördün ki şimdi bunu düşünüyorsun?’ (Defalarca yalan söylemesine rağmen…)
- ‘En iyi ben seni düşünüyorum. O arkadaşın/ailen seni kıskanıyor’
- ‘Beni istiyorsan bunu değiştireceksin. (Değiştikten sonra ise) Sen artık çok değiştin.’
- ‘Bacakların çok kalın. Ama bunu senin iyiliğin için söylüyorum. Bacaklarını inceltirsen çok iyi olur.’
Manipülatif Davranıştan Kurtulmak Mümkün mü? Nasıl Kurtulunur?
Manipülasyon kitap önerisi almak ya da erkeklerin manipülasyon sözleri hakkında bilgi edinmek yetersizdir. Bu sadece kişinin durumu fark edebilmesi adına yeterli olacaktır. Bu yüzden manipülatif davranışlara maruz kalıyorsanız şu yöntemleri izlemelisiniz:
1 – İkili İlişkilerde Sınır Belirleyin
Sınır belirlememek manipülatif bireyin daha fazla öne çıkarak istediklerini yerine getirmesine neden olur. Yani, sınırsız oluşunuz manipülatif davranışlara açık hale gelmenize neden olacaktır. Bu aşamada mümkün mertebe sınırlarınızı belirlemeli, karşıdaki kişinin çıkarlarına dur demelisiniz.
2 – Psikolojik Destek Alın
Narsist bireye maruz kalan kişiler ya da toksik ilişki yaşayanlar ciddi bir çöküntü içerisinde yer alır. ‘Kullanıldım’ düşüncesi ya da ‘Bu hataya nasıl izin veririm?’ düşünceleri uzun vadede psikolojik yorgunluk yaratır. Psikolojik destek yani terapi alarak durumdan kurtulmanız önerilir.
3 – Manipülatif Kişiye Durumu Açıklamayın
En büyük hatalardan birisi manipülasyona maruz kalan kişinin kendini ifade etmeye çalışmasıdır. Narsist ya da manipülatif bir kişiye bunu kabul ettirmeniz imkânsızdır. Bu yüzden kişiye durumu açıklamak zorunda değilsiniz, bu çabaya da girmemelisiniz.
Duygusal Manipülasyon Neden Yapılır?
Manipülatif kişi kendi kurallarını kabul ettirmek, kendi isteğine hareket edilmesi ve çıkarlarını elde etmek amacıyla uygular. Herkesi ‘faydacılık’ durumunu göz önünde bulundurarak kullanamaya çalışır.
İkili İlişkilerde Duygusal Manipülasyon Örnekleri Görülünce Ne Yapılmalı?
Bireyin ikili ilişkilerde duygusal manipülasyona maruz kaldıktan sonra öncelikle sakin kalması gerekir. Manipülatif bireyle arasına sınır koymalı, psikolojik anlamda zarar gördüyse mutlaka profesyonel destek almalıdır.
Annesi Manipülatif Olan Çocuklar Nasıl Olur?
Manipülatif anne ile karşı karşıya kalan bireylerin elde ettiği zarar çok büyüktür. Annesine bu davranışı konduramayan çocuk çoğu zaman yıllar sonra, özellikle annesini kaybedince bu durumu kabul eder. Bu yüzden bu tarz çocuklar yetişkinliklerinde ikili ilişki kurmakta zorlanır ve çoğu zaman da kullanılan birey pozisyonundan çıkamaz.
